«Temos que recuperar a alegría de falar a nosa llingua»

–¿Qué l'alendó a publicar esti llibru?

–Ún dos motivos foi el dar a conocer a mía visión sobre el lugar onde nacín e medréi, tamén el cambio tan rápido que supuxo ellí dende que eu era pequena todo l'entorno rural e cómo se foron modificando dende os paisaxes aos trabayos, as tradicióis e todas as cousas que conformaban ese mundo. É tamén un homenaxe as xentes que viviron eí trabayando na labranza, como é o caso da mía familia. Outra das intencióis foi a de poñer en valor a nosa llingua, poder puxar por ella dalgúa maneira.

-¿Yera la que se falaba na so casa? ¿Cómo foi el retu d'escribir nella?

–Falábase na mía casa, claro, pero nun fuimos alfabetizaos nella, entós supuxo un viaxe importante fer os poemas na nosa lingua, un viaxe mui divertido e interesante nel qu'aprendín un montón nel proceso d'escribir. Había muitas palabras que xa se perderan, perguntába-ye a mía abóa cómo se decían e verlas despóis nos diccionarios era reencontrarse con todas esas cousas perdidas. Pra min foi bastante enriquecedor.

–La poesía parez el xéneru afayadizu p'averase a la fala más íntima ¿Ta d'alcuerdu?

–Pra min a poesía é algo mui plástico, mui visual, entós é úa maneira mui boa de representar sensacióis , paisaxes, colores, recordos. En poesía úa palabra pode ser muito mais qu'úa palabra, eso é un arma grande pra condo escribes poder representar todo eso. No libro na introdución cito uns versos d'úa poeta catalana, Sara Berenguer nos que din que a poesia «es la flor que brota del sentimiento y exhala aromas que nos brinda el intelecto». Eu creo que é una definición mui boa de o que é a poesía na qu'a través de frases ou versos mui curtos pode estraerse muito e sobre todo pra representar emocióis que tán mui unidas a terra.

–Hai tamién una mirada consciente de xéneru a un mundu sofitáu nes muyeres.

–Ese mundo del campo en todo l'occidente asturiano nono podo entender sin as muyeres, dentro e fora da casa. Nel libro hai dous poemas centrados nel papel das muyeres como parte d'ese todo. Porque o campo –eso sábelo calquera que conoza'l mundo rural, anque os que non podan pensar el contrario– xiraba todo en torno al papel qu'as muyeres fían, eran un pilar fundamental para que todo funcionase. Creo que se merecen ese reconocimento e todo el que fixeron por nosotros, nosas abóas, nosas mais, todas as muyeres que trabayaron mui duro e que foron parte fundamental de todo el que nosotros coyimos como úa herencia. Úa vez pergunte-ye a mía abóa por decir: '¿Qué contas?' y ella contestóume: 'Cóntoche pouco aunque vivido tía abondo'.

–¿Cómo ve usté la situación actual de la so llingua?

–Consérvase peor del qu'eu quixera, creo qu'hai que recuperar a alegría de falar e falar, ser conscientes de que temos algo maravilloso, úa llingua que nos abre muitas portas, antigua con muita historia, que nos permite conectar coa xente das diferentes falas de Galicia ou Portugal, y que nos conecta tamén cos nosos raigaños. Hai que recuperar a alegria de falar y poñer en valor el patrimonio que temos en n'Asturies col asturiano y el gallego-asturiano. Temos una riqueza mui grande y hai que aproveitase d'ello, non para dividir, sinón porque é úa gran sorte telo y mantelo vivo.